Guru (गुरु) komt van ‘Gu’ (duisternis) en ‘Ru’ (licht) in het oorspronkelijke Sanskriet. Een Guru leert de duisternis van onwetendheid te verdrijven door het licht van ware kennis. Sprekend vanaf de kust van Galilea, illustreerde Jezus dit door te onderwijzen met zo’n impact dat het zelfs 1900 jaar later en ver weg in India gevoeld zou worden door zijn invloed op Mahatma Gandhi.
Gandhi en Jezus’ Bergrede
In Engeland kreeg 1900 jaar na de geboorte van Jezus een jonge rechtenstudent uit India, nu bekend als Mahatma Gandhi (of Mohandas Karamchand Gandhi), een bijbel . Toen hij de leringen van Jezus las, bekend als de Bergrede, vertelt hij
‘de Bergrede die rechtstreeks naar mijn hart ging.’MK Gandhi, een autobiografie OF het verhaal van mijn experimenten met de waarheid. 1927 blz.63
Jezus’ leer over ‘de andere wang toekeren’ gaf Gandhi inzicht in het oude hindoeïstische concept van niet-verwonding en niet-doden. Gandhi verfijnde deze leer later tot politieke kracht in Satyagraha, zijn gebruik van geweldloze niet-samenwerking met de Britse heersers. Tientallen jaren van satyagraha resulteerden in de onafhankelijkheid van India van Groot-Brittannië, op een grotendeels vreedzame manier. Het onderwijs van Jezus was de aanleiding voor dit alles.
Wat was het dan dat Jezus leerde?
Jezus’ Bergrede
Nadat Jezus door de duivel op de proef werd gesteld, begon hij les te geven. Zijn langste boodschap die in de Evangeliën is opgetekend, wordt de Bergrede genoemd. Lees de volledige preek , terwijl de hoogtepunten hier worden gegeven. Dan kijken we terug naar Mozes voor een dieper inzicht.
Jezus leerde het volgende:
21 Jullie hebben gehoord dat tegen onze voorouders is gezegd: ‘Je mag niemand doden.’ En ook: ‘Als je een ander doodt, ben je schuldig en zul je door de rechtbank gestraft worden.’ 22 Maar Ik zeg jullie: als je kwaad blijft op iemand, ben je schuldig. Je zal door de rechtbank gestraft worden. En als je iemand voor sukkel uitscheldt, ben je schuldig. Je zal voor de Hoge Raad komen. En als je iemand voor dwaas uitscheldt, zul je in de hel terechtkomen.
23 Stel dat je God een offer gaat brengen. En stel dat je je onderweg opeens herinnert dat er iemand kwaad op je is, omdat je hem iets gedaan hebt. 24 Laat dan je offer bij het altaar staan en ga het eerst goedmaken. Kom daarna pas je offer brengen.
25 Stel dat iemand je meeneemt naar de rechter. Maak het dan onderweg naar de rechtbank in orde met je tegenstander. Want anders zal hij je door de rechter laten veroordelen. En de rechter zal je door een bewaker in de gevangenis laten gooien. 26 Ik zeg jullie dat je daar zal moeten zitten totdat je de laatste cent hebt betaald.
Overspel
27 Jullie hebben gehoord dat er in de Boeken tegen onze voorouders wordt gezegd dat je niet ontrouw mag zijn aan je vrouw. Dus dat je niet met een andere vrouw naar bed mag gaan. 28 Maar Ik zeg jullie: als je naar een andere vrouw kijkt en denkt: ‘Ik zou best eens met haar naar bed willen,’ ben je in gedachten al ontrouw aan je vrouw geweest. 29 Als je door iets wat je ziet in de verleiding komt om iets slechts te doen, ruk dan je oog uit en gooi het weg. Want het is beter dat je één lichaamsdeel kwijtraakt, dan dat je met je hele lichaam in de hel wordt gegooid. 30 En als je in de verleiding komt om met je hand iets slechts te doen, hak hem dan af en gooi hem weg. Want het is beter dat je één lichaamsdeel kwijtraakt, dan dat je met je hele lichaam in de hel wordt gegooid.
Scheiding
31 Er is ook in de Boeken gezegd: ‘Als je je vrouw wegstuurt, moet je haar een brief meegeven waarin staat dat je van haar gescheiden bent.’ 32 Maar Ik zeg jullie: je mag je vrouw alleen maar wegsturen als ze met een andere man naar bed is geweest. Als je haar om een andere reden wegstuurt en ze trouwt met iemand anders, is het jouw schuld dat zij dan ontrouw is aan jou. En als je trouwt met een vrouw die zomaar door haar man is weggestuurd, ga je eigenlijk naar bed met de vrouw van iemand anders.[a]
Eden
33 Jullie hebben ook gehoord dat in de Boeken tegen onze voorouders is gezegd: ‘Als je iets gezworen hebt, mag je die belofte niet breken. Je moet doen wat je bij de Heer God hebt gezworen.’ 34 Maar Ik zeg dat jullie helemaal niet moeten zweren. Niet bij de hemel, omdat die de troon van God is. 35 Niet bij de aarde, omdat die zijn voetenbankje is. Niet bij Jeruzalem, omdat daar de grote Koning woont. 36 Ook mag je niet bij je hoofd zweren. Want je kan nog niet één haar wit of zwart maken. 37 Als je ‘ja’ zegt, moet dat ook ‘ja’ zijn. En als je ‘nee’ zegt, moet het ook ‘nee’ zijn. Alles wat je daaraan toevoegt, komt van de duivel.
Oog om oog
38 Jullie hebben gehoord dat er in de Boeken is gezegd: ‘Oog om oog en tand om tand.’[b] 39 Maar Ik zeg jullie dat je je niet moet verzetten tegen iemand die jou slecht behandelt. Maar als hij je op je rechterwang slaat, draai dan ook je andere wang naar hem toe. 40 En als iemand je meeneemt naar de rechter en je hemd wil als schadevergoeding, geef hem dan ook je mantel. 41 En als iemand je dwingt om één kilometer zijn spullen voor hem te dragen, loop dan twee kilometer met hem mee. 42 Als iemand wat van je vraagt, geef het hem dan. En als iemand iets van je wil lenen, zeg dan geen ‘nee’.
Liefde voor vijanden
43 Jullie hebben gehoord dat er in de Boeken is gezegd: ‘Houd van je broeders en haat je vijanden.’[c] 44 Maar Ik zeg tegen jullie: houd van je vijanden[d] en bid voor de mensen door wie jullie slecht behandeld worden. 45 Want dan zijn jullie kinderen van jullie hemelse Vader. Want Hij laat zijn zon schijnen op goede mensen en op slechte mensen. Ook laat Hij het regenen op goede mensen en op slechte mensen. 46 Als jullie houden van de mensen die ook van jullie houden, waarom zou God jullie dan een beloning geven? De slechte mensen doen toch precies hetzelfde? 47 En als jullie alleen je vrienden groeten, dan doen jullie toch niets bijzonders? De slechte mensen doen toch precies hetzelfde?
48 Wees volmaakt, want jullie hemelse Vader is óók volmaakt.”
Mattheüs 5:21-48
De Bergrede openbaart autoriteit
Jezus onderwees met de vorm “Je hebt gehoord dat er werd gezegd … maar ik zeg je …”. In deze structuur citeerde hij eerst Mozes en breidde vervolgens de reikwijdte van het gebod uit naar innerlijke motieven, gedachten en woorden. Jezus onderwees door strikte geboden op te volgen die door Mozes waren gegeven, en maakte het nog veel moeilijker om ze uit te voeren !
Maar wat opmerkelijk is, is de manier waarop hij de geboden van de wet van Mozes uitbreidde. Hij deed dit op basis van zijn eigen gezag. Hij zei simpelweg ‘Maar ik zeg je…’ en daarmee vergrootte hij de reikwijdte van het commando. Deze autoriteit, waarvan hij eenvoudigweg aannam, was wat zijn luisteraars opviel.
28 Toen Jezus uitgesproken was, waren de mensen erg verbaasd. Ze waren erg onder de indruk van wat Hij hun leerde. 29 Want het was duidelijk dat Hij wist waar Hij het over had. Het was heel anders dan bij hun wetgeleerden.
Mattheüs 7:28-29
Jezus onderwees als iemand met groot gezag. Vroeger gaven Bijbel-profeten boodschappen van God door aan mensen, maar hier was het anders. Waarom kon Jezus op deze manier onderwijzen? Psalm 2, waar de ‘Christus’ voor het eerst als titel werd voorzien, beschreef hoe God op deze manier tot de Christus sprak
8 Je mag Mij alles vragen.
Psalmen 2:8
Ik zal je alle volken geven.
De hele aarde zal van jou zijn.
God gaf ‘de Christus’ autoriteit over de naties, zelfs tot aan de uiteinden van de aarde. Dus als de Christus maakte Jezus aanspraak op de autoriteit om te onderwijzen zoals hij dat deed.
De Profeet en de Bergrede
In feite had Mozes al lang daarvoor de komst van ‘de Profeet’ voorspeld, die uniek zou zijn in de manier waarop hij onderwees. Mozes had geschreven
18 Ik zal hun een profeet geven, iemand uit hun eigen volk, een Israëliet zoals jij. Ik zal hem vertellen wat hij tegen hen zeggen moet. 19 Als de mensen niet luisteren naar wat de profeet namens Mij moet zeggen, zal Ik hen daarvoor straffen.
Deuteronomium 18:18-19
Door te onderwijzen zoals hij deed, oefende Jezus zijn gezag als de Christus uit en vervulde hij de profetie van Mozes over de komende Profeet, die zou onderwijzen met het gezag van Gods ‘woorden in zijn mond’. Hij was zowel de Christus als de Profeet.
Jezus & Mozes
In feite bedoelde Jezus zowel de vergelijking als het contrast met Mozes door de hele manier waarop hij de Bergrede hield. Om deze preek te houden…
5 Toen Jezus de grote groep mensen zag, klom Hij de berg op. Daar ging Hij zitten. Zijn leerlingen waren Hem gevolgd.
Matthew 5:1
Waarom ging Jezus de berg op? Let op wat Mozes had gedaan om de Tien Geboden te ontvangen.
De Heer daalde af naar de top van de berg Sinaï en riep Mozes naar de top van de berg. Mozes ging dus op (Ex 19:20)
Mozes ‘ging de berg op’ om de Tien Geboden te ontvangen. Toen Jezus eveneens de berg ‘opging’, nam hij de rol van Mozes op zich. Dit is logisch omdat de Profeet die zou komen dat ook zou zijn
18 Ik zal hun een profeet geven, iemand uit hun eigen volk, een Israëliet zoals jij. Ik zal hem vertellen wat hij tegen hen zeggen moet.
Deuteronomium 18:18
De Profeet moest net als Mozes zijn, en sinds Mozes de berg opging om zijn onderwijs te geven, deed Jezus dat ook.
Gods plan gedemonstreerd in zijn harmonie en eenheid
Dit toont een eenheid in denken en intentie die meer dan duizend jaar reikt. Er is maar één geest die zo’n lang tijdsinterval kan overbruggen: die van God. Dit levert bewijs op dat dit Zijn plan is. Plannen afkomstig van mensen botsen met die van andere mensen. Kijk naar de talloze politieke en economische plannen die elkaar tegenspreken. Maar dit plan demonstreert een eenheid en harmonie die zich door de geschiedenis uitstrekt – een indicatie dat het Goddelijke dit in beweging heeft gezet.
Het initiëren van een nieuw tijdperk voor ons
Hoewel Jezus en Mozes elkaar een voorbeeld gaven bij het beklimmen van de berg, deden degenen die hun leringen ontvingen dat niet. Jezus liet zijn discipelen regelrecht de berg op komen om dicht bij hem te zijn als hij ging zitten en lesgaf. Maar toen Mozes de Tien Geboden ontving…
21 Daar zei Hij tegen Mozes: “Ga naar beneden en waarschuw het volk. Ze moeten niet proberen dichterbij te komen om Mij te zien. Want dan zouden er heel veel mensen sterven. 22 Ook de priesters die naar Mij toe komen moeten zich eerst voorbereiden om Mij te ontmoeten. Anders sterven zij ook.”
Exodus 19:21-22
De mensen die de Tien Geboden ontvingen, konden op straffe van de dood niet in de buurt van de berg komen, maar de volgelingen van Jezus konden wel naast hem op de berg zitten als hij onderwees. Dit demonstreerde het aanbreken van een nieuw tijdperk, gekenmerkt door nabijheid tot God, in plaats van afstand tot Hem. Zoals het Nieuwe Testament uitlegt.
18 Want dankzij Hem kunnen wij nu allebei door één Geest dicht bij de Vader komen. 19 Zo zijn jullie nu dus niet langer vreemdelingen en buitenstaanders. Jullie horen nu bij het volk van God en bij het gezin van God.
Efeziërs 2:18-19
Jezus liet door de manier waarop zijn toehoorders bij Hem zaten, zien dat de weg nu voor ons openging om ‘leden van zijn huisgezin’ te worden.
Maar in zijn boodschap werd ook uitgelegd wat hij van de ‘leden van zijn huishouden’ verwachtte.
Jij & ik en de Bergrede
Deze preek zou u misschien in verwarring brengen. Hoe kan iemand dit soort bevelen naleven die ons hart en onze motieven raken? Wat was de bedoeling van Jezus Christus? Het antwoord kunnen we afleiden uit zijn slotzin.
48 Wees volmaakt, want jullie hemelse Vader is óók volmaakt.”
Mattheüs 5:48
Merk op dat dit een opdracht is en geen suggestie. Hij eiste dat we perfect waren !
Waarom?
Omdat God volmaakt is en als wij leden van zijn huisgezin willen zijn, is niets minder dan volmaakt voldoende. We denken vaak dat misschien gewoon meer goede dan slechte daden voldoende zullen zijn. Maar als dat het geval zou zijn, en God zou ons bij Zijn huishouden laten aansluiten, zouden we de perfectie van Zijn Huis vernietigen en er de puinhoop van maken die we in deze wereld hebben. Het is onze lust, hebzucht en woede die ons leven hier vandaag vernietigt. Als we ons aansluiten bij Zijn huishouden, nog steeds verslaafd aan die lust, hebzucht en woede, dan zal dat huishouden snel net zo worden als deze wereld – vol problemen die door ons zijn gemaakt.
In feite concentreerde een groot deel van Jezus’ onderwijs zich op ons innerlijke hart in plaats van op de uiterlijke ceremonie. Bedenk eens hoe hij zich elders op ons innerlijke hart concentreert.
20 “Wat uít je mond komt, maakt je onrein. 21 Want dat komt van binnenuit, uit je hart. Daar vandaan komen de slechte gedachten, verkeerde dingen op het gebied van seks, moord, 22 diefstal, ontrouw aan je man of vrouw, hebzucht, slechtheid, bedrog, gebrek aan zelfbeheersing, roddel, kwaadsprekerij, trots, onverstandigheid. 23 Al die slechte dingen komen van binnenuit naar buiten en maken je onrein.”
Markus 7:20-23
Een perfect huishouden voor ons
Perfecte innerlijke zuiverheid is dus de vereiste norm voor Zijn huishouden. God zal alleen de ‘perfecten’ in zijn perfecte huishouden toelaten. Maar dat levert een groot probleem op.
Hoe komen we in dit huishouden terecht als we niet perfect zijn?
De volslagen onmogelijkheid dat we perfect genoeg zouden zijn, zou ons tot wanhoop kunnen brengen.
Maar dat is wat hij wil! Als we wanhopen om ooit goed genoeg te zijn, als we niet meer op onze eigen verdiensten vertrouwen, worden we ‘arm van geest’. En Jezus zei bij het begin van deze hele preek:
3 “Het is heerlijk voor je als je begrijpt dat je God nodig hebt.[a] Want dan zul je het Koninkrijk van God mogen binnengaan.
Mattheüs 5:3
Het begin van wijsheid voor ons is niet om deze leringen af te doen als niet op ons van toepassing. Zij doen! De norm is ‘ Wees perfect ’. Als we die norm laten doordringen en beseffen dat we daartoe niet in staat zijn, zijn we misschien bereid de hulp te aanvaarden die hij wil geven , in plaats van afhankelijk te zijn van onze eigen verdiensten.
Dit is de stap die zijn onderwijs ons aanzet om te zetten. Vervolgens zien we hoe Jezus het gezag demonstreerde dat zijn onderwijs had aangenomen.
Leave a Reply